Jeśli twój komputer zaczął ostatnio działać bardzo wolno, programy uruchamiają się o wiele dłużej niż zwykle, i na wszystko musisz czekać, to znak że dzieje się z nim coś złego. W niektórych przypadkach może to doprowadzić nie tylko do scen jak z obrazka obok, ale także do uszkodzeń sprzętu, utraty plików lub bezpieczeństwa Twoich prywatnych danych. Dlatego lepiej zająć się tym jak najszybciej.
Uwaga! Artykuł zakłada, że jesteś co najmniej średniozaawansowanym użytkownikiem komputera i wiesz co robisz. Pamiętaj, że wszelkich zmian w komputerze dokonujesz na własną odpowiedzialność. Jeśli boisz się, że pogorszysz sytuację lub nie masz na to czasu, zawsze możesz liczyć na pomoc serwisu komputerowego KindKomp.
Najczęstsze przyczyny spowolnienia komputera
Zwykle ociężała praca komputera nie wynika z jednej konkretnej przyczyny, lecz z wielu nakładających się, drobnych powodów. Niezoptymalizowany system, kilka wirusów, zakurzone i nieefektywne chłodzenie, pofragmentowane pliki, kilkadziesiąt programów w autostarcie i wiele innych czynników – to właściwie standardowy stan przeciętnego komputera po 2-3 latach od zakupu.
W tym artykule skupiamy się jednak na nagłym, drastycznym spowolnieniu komputera, a nie powolnej utracie wydajności. Na początek trochę teorii. Postarajmy sie skategoryzować i wymienić najczęstrze przyczyny:
Przyczyny sprzętowe
- Problemy z chłodzeniem
- Uszkodzenia dysku twardego
- Uszkodzenia innych podzespołów
Przyczyny systemowe
- Wirusy, programy szpiegujące, etc
- Aktualizacje z błędami (zarówno systemu jak i programów)
- Zasobożerne usługi (programy działające w tle)
- Zmiany w konfiguracji zarówno systemu operacyjnego jak i biosu
Trochę tego jest, prawda? Jak zatem dowiedzieć się co dolega naszej maszynie i nie stracić na to całego tygodnia?
Diagnozowanie przyczyn spowolnienia komputera
Szukanie rozpoczynamy od szybkich testów najczęstszych usterek. Powoli zawężamy „krąg podejrzanych” do najbardziej prawdopodobnych, by na koniec zastosować bardziej wnikliwe metody i wskazać precyzyjnie winowajcę. Skoro nasz komputer działa wolno, to albo coś stale zużywa jego zasoby, albo te zasoby uległy poważnym ograniczeniom. Zaczynamy!
Użycie procesora i pamięci
Najprostrzym i pierwszym testem jaki wykonamy jest zajrzenie do menadżera zadań, w zakładkę „Wydajność”. Komputer powinien być w spoczynku, czyli wszystkie programy wyłączone – zostają tylko te, które działają zawsze (antywirus i inne działające w tle). Jeśli widzimy, że „Użycie CPU” jest bliskie górnej granicy to możemy być prawie pewni, że mamy problem systemowy. Podobnie z pamięcią. W poprawnie skonfigurowanym i czystym systemie (nawet na mocno wczorajszym sprzęcie), użycie CPU w stanie spoczynku powinno wynosić poniżej 5%, zaś pamięci – poniżej 1000MB (1GB).
Zbyt duże zużycie CPU lub pamięci w spoczynku
Stwierdzamy, że nasz komputer jest intensywnie używany nawet jak nic nie robi. Co dalej? Pierwszą rzeczą jaką powinniśmy zrobić, to przełączyć zakładkę menadżera zadań na „Procesy” i posortować je kolejno po kolumnach Procesor i Pamięć szukając anomalii. Jeśli zauważymy np jeden proces zużywający 100%, to prawdopodobnie mamy winowajcę. Dalsze działania to wyszukanie nazwy procesu w internecie, oraz prawdopodobnie czyszczenie komputera z wirusów. Ostatnio bardzo zyskały na popularności wirusy nowego typu, kopiące tzw bitcoiny lub inne kryptowaluty. Ich celem jest wykorzystanie mocy obliczeniowej naszego komputera, co daje opisane objawy. Podobnie mogą działać także inne wirusy. To zdecydowanie najczęstsza przyczyna dość nagłego spowolnienia komputera.
Sytuacja nieco się komplikuje, jeśli wszystkie, bądź większość usług zużywa sporo zasobów – zwłaszcza procesora. Wtedy powinniśmy sprawdzić, czy prędkość procesora nie została obniżona. Niektóre konfiguracje sprzętowe mogą bowiem automatycznie obniżać taktowanie CPU w razie przegrzania, aby nie doprowadzić do jego spalenia. Jeśli zauważymy coś podobnego, kierujemy nasze poszukiwania w stronę układu chłodzenia.
Problemy z chłodzeniem
Sprawdzanie chłodzenia jest już nieco trudniejsze i uzależnione od typu i budowy komputera. To co każdy może wykonać we własnym zakresie, sprowadza się do organoleptycznej oceny pracy wiatraków (powinny się obracać i nie wydawać innych dźwięków niż szum powietrza) i stopnia zakurzenia widocznych elementów chłodzenia. Nie sprawdzimy jednak w ten sposób stanu pasty termoprzewodzącej, czy termopadów. Problemy z chłodzeniem mogą szybko doprowadzić do rozległych uszkodzeń sprzętu, nie należy ich więc ignorować. Znacznie więcej o samym chłodzeniu opisaliśmy w tym artykule. Dotyczy on co prawda laptopów, jednak zawarte tam informacje z pewnością pomogą zrozumieć sytuację także w innych typach maszyn.
Uszkodzenia dysku twardego
Jeśli poprzednie punkty nie naprowadziły nas na żaden trop, to pozostaje nam trzeci najbardziej prawdopodobny winowajca- dysk twardy. Magnetyczne dyski twarde z czasem ulegają zużyciu i pojawiają się na nich tzw badsektory, czyli uszkodzone bloki pamięci. Bardzo często po pojawieniu się pierwszych badsektorów, ich liczba zaczyna narastać lawinowo. Najważniejszy (z punktu widzenia tego artykułu) jest fakt, że duża liczba badsektorów powoduje ogromne wydłużenie czasu dostępu do danych na dysku, czyli spowolnienie pracy komputera.
Aby szybko sprawdzić stan zdrowia naszego dysku, możemy skorzystać z programów odczytujących tzw dane S.M.A.R.T. dysku. Są to parametry autodiagnostyczne obsługiwane przez praktycznie wszystkie dyski twarde od wielu lat. Trzeba jednak wiedzieć które parametry są dla nas najważniejsze, co oznaczają i jak odczytywać ich wartości. Bardzo dobry i wyczerpujący poradnik, razem z listą programów znajdziemy np tutaj. Jeśli dysk nie jest w najlepszym stanie, należy natychmiast zatroszczyć się o swoje dane. Najlepiej podłączając go do osobnej maszyny z własnym, zdrowym systemem i skopiować dane w bezpieczne miejsce. W przeciwnym razie grozi nam ich bezpowrotna utrata, a w najlepszym razie kosztowne odzyskiwanie.
Inne przyczyny
Skoro dobrnęliśmy do tego momentu, a wszystkie powyższe wskazówki nie doprowadziły do znalezienia przyczyny, to musimy pochylić się nad problemem głębiej i spędzić być może nieco więcej czasu na jego szukaniu. W kilku małych akapitach wypiszemy kolejne czynności, które powinny w końcu doprowadzić nas do celu.
Użycie dysku. Jeśli wcześniej tego nie zrobiliśmy – upewniamy się, że na partycji systemowej dysku twardego mamy minimum 20% wolnego miejsca (Jest to warunek konieczny do wydajnej pracy systemu). Nie zaszkodzi też zdefragmentować dysk twardy, o ile możemy zostawić komputer w spokoju na kilka godzin.
Programy działające w tle. Odłączamy komputer od internetu i wyłączamy wszystkie programy działające w tle, włącznie z antywirusem. Jeśli dalej nie widać poprawy – włączamy antywirusa i przechodzimy dalej.
Wirusy. Wykonujemy dokładne skanowanie komputera dobrym antywirusem z aktualną bazą. Potrwa to prawdopodobnie od jednej do kilku godzin, ale istnieje bardzo duża szansa, że usunięcie wszystkich wirusów rozwiąże problem.
Aktualizacje i konfiguracja systemu. Na koniec powinniśmy wykluczyć ostatnie aktualizacje i zmiany w systemie. Możemy skorzystać z punktów przywracania systemu, o ile wiemy dość dokładnie kiedy problem się pojawił. Instrukcje dotyczące punktów przywracania znajdziemy w pomocy systemu, oraz na stronach Microsoftu.
Inne lub bardziej złożone przyczyny. W tym miejscu właściwie kończą się proste, generyczne metody diagnozy. Pozostają nam dokładne testy sprzętu i wykluczenie systemu operacyjnego jako całości. Należy dodać, że reinstalacja systemu nie zawsze rozwiązuje problem. Wciąż istnieje szansa, że przyczyna spowolnienia naszego komputera ma podłoże sprzętowe.
Na tym etapie wymagane jest spore doświadczenie i kompleksowa wiedza o działaniu sprzętu i systemu operacyjnego, dlatego najrozsądniejszym i najszybszym wyjściem jest skorzystanie z profesjonalnego serwisu komputerowego. Korzystając z usług KindKomp możesz liczyć na szybką i skuteczną pomoc przez całą dobę, a jeśli rozwiązanie problemu okaże się niemożliwe, lub zbyt kosztowne – po prostu nic nie zapłacisz.
Znajdziesz ten artykuł wpisując w wyszukiwarkę:
- drastyczne spowolnienie komputera
- nagłe spowolnienie komputera